Tekst: Paweł Kobylański
Zdjęcia: Paweł Kobylański

Na narożniku ulicy Vesterbrogade i bulwaru Jana Christiana Andersena w Kopenhadze, w pobliżu słynnego ogrodu „Tivoli”, znajduje się Industriens Hus, jeden z najważniejszych gmachów publicznych Królestwa Danii.
Jego miejsce, otwierające widok na plac ratuszowy, jest toutes proportions gardées, odpowiednikiem warszawskiego zbiegu Marszałkowskiej z Alejami Jerozolimskimi.
Lokalizacja idealna.

Gmach zaprojektowany przez Vilhelma Kleina, w pierwotnym kształcie został wybudowany w 1872 roku i przez wiele lat służył celom biznesowym Stowarzyszenia Przedsiębiorstw Przemysłowych w Kopenhadze (Industriforeningen I København), będąc między innymi miejscem organizacji słynnych wystaw przemysłowych, Nordic Exhibition. Następnie rozpoczął się jego rozwój, metodą „przez pączkowanie”. W 1898 roku, w wyniku konkursu architektonicznego roku dobudowano przeszklone skrzydło w kierunku Vester Boulevard, zaprojektowane przez Ludviga Clausena. Nowe skrzydło mieściło restaurację, „Industri-Cafeen”. Zamknięto ją w kryzysowych latach trzydziestych a jej pomieszczenia przekształcono w salon sprzedaży samochodów Forda. Po kryzysie w 1938 roku, w innej części Industriens Hus otwarto słynne Kino „Palladium Biograf”. Zaprojektowane w stylu Art Deco przez architekta Ernsta Kuhna kino zostało dodatkowo wyposażone w unikalne organy, na których koncertowali najwięksi duńscy i światowi muzycy swoich czasów, tacy jak Robin Richmond, Robinson Cleaver, Bobby Pagan i Ena Baga. W późniejszych latach wyposażono je także w sprzęt do projekcji na taśmie 70 mm, ale ostatecznie zamknięto z końcem 1976 r. Na jego miejscu postawiono centrum handlowe i biurowiec, a nowe, 3-ekranowe kino umieszczono w podziemiach i nazwano „Metropol Biograf”.

Z biegiem lat budynek stopniowo stawał się coraz bardziej ciasny przestarzały i dlatego postanowiono go zastąpić nowym. Konkurs architektoniczny w 1965 roku wygrał słynny duński modernista Arne Jacobsen, ale jego zbyt radykalna, jak na owe czasy propozycja spotkała
się z ostrą krytyką i nigdy nie została zrealizowana. Ostatecznie zatwierdzono koncepcję Erika Møllera. Budynek został zburzony w roku 1977 a dokładnie dwa lata później, ukończono nowy, postawiony na jego miejscu. Na parterze znalazł się pasaż handlowy „Ratuszowy” (Rådhusarkaden), a na centralnym dziedzińcu wzniesiono szklaną piramidę. Obiekt był wykorzystywany na wystawy, konferencje i koncerty.

Po 2010 roku także ten nowy Industriens Hus ponownie okazał się zbyt mały i rozpoczęła się rywalizacja o zlecenie na jego przeprojektowanie i kolejną rozbudowę, ostatecznie wygraną przez Lars’a Bendrup z małej firmy architektonicznej „Transform”.

Po tej ostatniej, jak dotąd, przebudowie otwarto go w marcu 2013 r. W celu zapewnienia oszczędności kosztów i optymalizacji energetycznej pozostawiono dawne, solidne stropy i słupy. Cała reszta substancji uległa całkowitej wymianie. W ramach przebudowy dodano 3 nowe kondygnacje, w efekcie czego obecny Industriens Hus urósł do 8 pięter od strony bulwaru Hansa Christiana Andersena i Vesterbrogade. W kierunku ogrodów Tivoli natomiast, budynek opada tarasowo. Obiekt nadal mieści w swoich ścianach kluczowe instytucje, rządowe i pozarządowe, wspierające duński przemysł, w tym „House of Green”, narodowe centrum wystawowe, prezentujące duńskie „zielone technologie” i inne, innowacyjne oraz proekologiczne rozwiązania. Co chyba oczywiste, w samym obiekcie również zastosowano gamę współczesnych, „zrównoważonych” rozwiązań technicznych, takich jak naturalna wentylacja i ogniwa fotowoltaiczne. W świetle dnia budynek można uznać za poprawny, ale jego szklana fasada o pięciometrowym module bynajmniej nie zniewala. Za to nocą frontowa elewacja ożywa kolorami osiemdziesięciu tysięcy diod LED, tworząc niepowtarzalny klimat, proste odniesienie do estetyki najsłynniejszego lunaparku świata.

1) (duń. Keiserens nye Klæder) – baśń napisana przez Hansa Christiana Andersena i opublikowana po raz pierwszy w 1837 roku.

Artykuł ukazał się drukiem i online na łamach magazynu LaVie.
Pełen tekst w formacie PDF do pobrania.